مفهوم درجه گرانروی خودرو

مفهوم درجه گرانروی خودرو

تعویض روغن موتور خودرو، یکی از مهم ترین کارهایی است که در سرویس دوره ای  نگهداری خودرو باید انجام شود. روغن موتور قلب تپنده هر خودرویی بوده و با توجه به این اهمیت، به یکی از دغدغه های اصلی مالکان خودرو تبدیل شده است.

جالب است بدانید که انتخاب و خرید روغن موتور مناسب، تأثیر زیادی در عملکرد و مصرف بهینه خودرو دارد. یکی از مواردی که در عملکرد و مصرف بهینه خودرو بسیار اهمیت دارد، درجه گرانروی روغن موتور است و دانستن اطلاعاتی در باره آن به انتخاب و خرید آگاهانه صاحبان خودرو کمک شایانی می کند.

در این مطلب قصد داریم اطلاعات مفیدی را در زمینه گرانروی روغن موتور در اختیار شما همراهان شهر روغن قرار دهیم؛ پس تا انتهای این مطلب همراه با مجله شهر روغن باشید.

روغن موتور خودرو

می توان گفت موتور خودرو مهم ترین قطعه و عامل حرکت خودرو محسوب می شود و از بخش های ثابت و متحرک تشکیل شده است. همانطور که می دانید گرما وحرارت زیادی بر اثر احتراق سوخت ایجاد می شود که این حرارت باعث شده است تا از یک نوع مایع به نام “روغن موتور” برای کم کردن میزان حرارت و اصطکاک بین قطعات استفاده شود.

وظیفه روغن موتور در موتور خودرو، کاهش اصطکاک، روان کنندگی و جلوگیری از فرسایش قطعات، عملکرد بهینه قطعات متحرک در دماهای مختلف، کاهش حرارت موتور و جذب ذرات حاصل از فرسایش قطعات و درات معلق ناشی از سوخت را عهده دار است.

با وجود این توضیحات، حتماً به اهمیت روغن موتور به عنوان قلب تپنده خودرو پی برده اید.

مفهوم درجه گرانروی

درجه گرانروی یا SAE یک شاخص استاندارد است که با اعداد مختلفی نمایش داده می شود. این شاخص یکی از مهم ترین و اصلی ترین مواردی است که بر روی روغن موتور  خودروها تأثیرگذار است.

اگر بخواهیم تعریف دقیق تری از درجه گرانروی داشته باشیم، باید گفت منظور از این واژه مقاومت سیال در برابر جاری شدن است. این شاخصه در دمای 40 و 100 درجه اندازه گیری می شود. گرانروی رابطه مستقیم با زنجیره مولکولی روغن یا روان کننده ها دارد و آن دسته از سیالاتی که دارای زنجیره ای بلندتر هستند، درجه گرانروی بیشتری دارند.

این نکته را هم بدانید که درجه گرانروی  با دما رابطه عکس دارد؛ بنابراین هرچقدر دما افزایش پیدا کند، میزان گرانروی کاهش می یابد.

برای مثال روغن موتور با گرانروی بالا در فصل زمستان، روانکاری موتور تا هنگام گرم شدن به تعویق انداخته و در این مدت زمان روغن به همه قسمت های موتور نمی رسد. همچنین در فصل تابستان باعث ایجاد اصطکاک و فرسایش قطعات موتور می شود.

پس می توان نتیجه گرفت که انتخاب و خرید روغن موتور خودرو، به شرایط آب و هوایی وابسته است.

انجمن مهمندسی خودرو برای شاخض درجه گرانروی قالب xxWyy در نظر گرفته است، از این رو تمامی روغن موتورهای موتور طبق این قالب روانه بازار می شوند.

توضیحات مربوط به این قالبت به صورت زیر است:

بر طبق استاندارد SAE که انجمن مهندسین خودرو وضع کرده اند، درجه گرانروی بین 0 تا 20 می باشد. عدد 0 نمایانگر این است که سیال به آسانی جریان پیدا خواهد کرد و عدد 60 به این معنی است که سیال به سختی حرکت می کند.

هنگام خرید روغن موتور، عددی مانند 10W30 را مشاهده می کنید، یعنی باید در فصل زمستان غلظت روغن موتور حداقل 10 باشد.

از طرفی روغن هایی که گرانروی بالاتری دارند، از سایر روغن موتورها غلظت بیشتری دارند و همین موضوع باعث می شود تا قدرت روانکاری قطعات توسط آن ها کاهش یابد. بنابراین نیاز است هنگام خرید روغن موتور خودروی خود به شاخص درجه گرانروی یا همان استاندارد SAE دقت کافی را داشته باشید.

مفهوم درجه گرانروی خودرو

انواع روغن موتور طبق استاندارد SAE

انواع روغن موتور بر اساس استاندارد SAE به دو دسته زیر تقسیم می شود:

روغن موتور مولتی گرید (Multi Grade)

به روغن هایی اطلاق می شود که با افزودن مواد مخصوص دارای دو شاخص گرانروی برای فصول گرم و سرد و به صورت قالب xxWyy هستند.

روغن موتورمونو گرید (Mono Grade)

به روغن موتورهایی اطلاق می شود که دارای یک شاخص درجه گرانروی بر اساس استاندارد SAE در تمام فصول هستند و به صورت قالب SAE yy می باشند. این نوع روغن موتور برای خودروهای مدرن امروزی کاربردی ندارند، چون با تغییرات دمایی کارایی خود را از دست می دهند.

روغن موتور مونو گرید با درجه گرانروی بین 0 تا 30 برای فصل سرد و درجه گرانروی بین 30 تا 60 برای فصول گرم مناسب اند.

تأثیر درجه گرانروی در موتور خودرو

شاید این سوال برای شما پیش بیاید که بین درجه گرانروی و  بهره وری روغن موتور چه ارتباطی وجود دارد.  هنگامی که موتور خودرو روشن می شود قطعات که متحرک هستند به حرکت در می آیند. در این لحظه موتور خودرو باید توسط روغن موتور  روانکاری شود.

حال اگر به دلیل دمای پایین موتور، درجه گرانروی زیاد شود، روغن موتور نمی تواند با سرعت بیشتری روانکاری را انجام دهد. از طرفی با افزایش دما هم درجه گرانروی کاهش پیدا می کند و عملکرد موتور مختل می شود.

در هر دو مورد، موتور خودرو به خوبی روانکاری نمی شود و باعث ایجاد آسیب های جدی در قطعات متحرک خودرو خواهد شد.

عوامل موثر بر درجه گرانروی

جالب است بدانید درجه گرانروی نسبت به بعضی از فاکتورها تغییرپذیر است. از مهمترین فاکتورهای تأثیرگذار بر درجه گرانروی عبارت اند از:

نوع روغن

روغن های شرکت های مختلف فرمولاسیون و افزودنی های متنوعی دارند. همین امر باعث ایجاد درجه گرانروی متفاوت در روغن ها می شود.

درجه حرارت

همانطور که بالاتر اشاره کردیم، درجه گرانروی با درجه حرارت رابطه معکوس دارد.

فشار

با وجود اینکه درجه گرانروی با فشار ارتباط خاصی ندارد اما روغن موتور در فشار بالا، با افزایش گرانروی روبرو می شود.

متداول ترین روغن موتور از نظر ویکسوزیته

رایج ترین نوع روغن موتور دارای درجه گرانروی10W40  می باشد. استفاده از این شاخص در فصل تابستان باعث می شود اجزای داخلی موتور در دمای بالا بچسبد و از سایش ناشی از تماس اجزای فلزی متحرک موتور به یکدیگر جلوگیری شود.

تفاوت بین ویکسوزیته یا گرانروی روغن موتور 10W40 یا 20W50

20W40 نسبت به 10W40 رقیق تر بوده و سریع تر بین اجزای موتور جریان می یابد، بنابراین در هوای سرد موتور را سریع تر روشن می نماید.

نکات پایانی در رابطه با درجه گرانروی خودرو

با وجود مطالبی که بیان کردیم، شاخص گرانروی SAE روغن موتور باید با شاخص گرانروی درج شده در دفترچه خودرو برابر باشد.

شاخص روغن موتور تنها با دمای محیط تعیین نمی شود. مشخصات فنی موتور خودرو از عوامل تعیین کننده شاخص گرانروی خواهد بود؛ بنابراین ممکن است در یک خودرو بر اساس مدل و سال ساخت هم شاخص گرانروی SAE متفاوتی برای روغن موتور توصیه می شود.