مقاله ضدیخ خودرو

مقاله ضدیخ خودرو؛ ضدیخ (یا به انگلیسی Antifreeze) یک نوع مایع است که برای جلوگیری از یخ‌زدگی در دماهای پایین و جوشیدن در دماهای بالا در سیستم‌های خنک‌کننده موتورهای خودرو و دیگر ماشین‌آلات استفاده می‌شود.

این مایع علاوه بر خاصیت ضدیخ بودن، معمولاً حاوی مواد شیمیایی است که از خوردگی، زنگ‌زدگی و رسوب‌گذاری در سیستم‌های خنک‌کننده جلوگیری می‌کند.

ترکیبات ضدیخ

ضدیخ‌ها معمولاً از گلیکول‌ها (به ویژه اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول) به عنوان پایه اصلی تشکیل شده‌اند.

این گلیکول‌ها به دلیل ویژگی‌های شیمیایی خود، می‌توانند نقطه انجماد مایع را پایین بیاورند و در نتیجه از یخ‌زدگی جلوگیری کنند.

همچنین، ضدیخ‌ها شامل مواد افزودنی و بازدارنده‌های خوردگی نیز هستند که از آسیب به قطعات فلزی سیستم خنک‌کننده جلوگیری می‌کنند.

ویژگی‌های اصلی ضدیخ:

1. پایین آوردن نقطه انجماد: ضدیخ با کاهش نقطه انجماد مایع خنک‌کننده، از یخ‌زدگی در دماهای پایین جلوگیری می‌کند.
2. بالا بردن نقطه جوش: ضدیخ باعث افزایش نقطه جوش مایع خنک‌کننده می‌شود، بنابراین سیستم خنک‌کننده می‌تواند دمای بالاتری را تحمل کند.
3. پیشگیری از خوردگی: ضدیخ‌ها معمولاً حاوی مواد شیمیایی هستند که از خوردگی و زنگ‌زدگی در قطعات فلزی سیستم خنک‌کننده جلوگیری می‌کنند.
4. کاهش رسوب و گرفتگی: ضدیخ‌ها با استفاده از مواد ضد رسوب از ایجاد رسوبات در رادیاتور و دیگر قسمت‌های سیستم خنک‌کننده جلوگیری می‌کنند.
5. حفاظت از اجزاء موتور: این مایع به طور کلی از اجزای حساس موتور، مانند پمپ آب، رادیاتور و لوله‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از دماهای بسیار بالا یا پایین محافظت می‌کند.

انواع ضدیخ:

ضدیخ‌ها به طور کلی در دو نوع اصلی موجود هستند:

1. ضدیخ‌های پایه اتلین گلیکول (EG): این نوع ضدیخ‌ها رایج‌ترین نوع هستند و عملکرد بسیار خوبی در دماهای پایین دارند، اما در صورت بلعیده شدن برای انسان سمی هستند.

2. ضدیخ‌های پایه پروپیلن گلیکول (PG): این ضدیخ‌ها کمتر سمی هستند و به دلیل ایمن‌تر بودن برای محیط زیست، در برخی از خودروها و دستگاه‌های مخصوص استفاده می‌شوند.

نحوه استفاده از ضدیخ:

ضدیخ معمولاً به طور مخلوط با آب مقطر در سیستم خنک‌کننده خودرو یا دستگاه‌های دیگر استفاده می‌شود.

نسبت اختلاط معمولاً 50% ضدیخ و 50% آب است، اگرچه بسته به شرایط جغرافیایی و دما، این نسبت ممکن است تغییر کند.

برای دماهای خیلی پایین، ممکن است نسبت ضدیخ بیشتر از آب باشد.

ضدیخ نقش مهمی در حفظ عملکرد سیستم خنک‌کننده موتور و جلوگیری از آسیب‌های ناشی از دماهای بسیار بالا یا پایین دارد.

همچنین، از خوردگی و رسوب‌گذاری در سیستم جلوگیری کرده و عمر مفید موتور را افزایش می‌دهد.

تفاوت‌های بین کولانت و ضدیخ

تفاوت‌های بین کولانت و ضدیخ به نوع عملکرد، ترکیبات شیمیایی و کاربرد آنها برمی‌گردد.

در واقع، کولانت و ضدیخ دو واژه مرتبط هستند، اما از نظر کاربرد و ویژگی‌ها تفاوت‌هایی دارند.

تعریف کولانت و ضدیخ

کولانت (Coolant): کولانت یک مایع است که در سیستم‌های خنک‌کننده موتورهای خودرو، موتورها، ماشین‌آلات صنعتی، و دیگر دستگاه‌های مشابه برای انتقال گرما از موتور به محیط بیرون استفاده می‌شود.

کولانت می‌تواند ترکیبی از آب و ضدیخ باشد و برای کاهش دمای موتور و جلوگیری از گرم شدن بیش از حد آن طراحی شده است.

ضدیخ (Antifreeze): ضدیخ نوعی مایع شیمیایی است که معمولاً در ترکیب با آب به عنوان کولانت استفاده می‌شود.

ضدیخ به طور خاص برای کاهش نقطه انجماد (جلوگیری از یخ‌زدگی) و افزایش نقطه جوش مایع طراحی شده است.

همچنین ضدیخ‌ها حاوی افزودنی‌هایی هستند که از خوردگی و رسوب‌گذاری در سیستم خنک‌کننده جلوگیری می‌کنند.

ترکیب کولانت و ضدیخ

کولانت: معمولاً کولانت ترکیبی از آب (معمولاً آب مقطر) و ضدیخ است.

بسته به نیاز، مقدار ضدیخ در کولانت ممکن است متفاوت باشد.

ضدیخ: ضدیخ خود یک ماده شیمیایی است که معمولاً از اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول تشکیل می‌شود و در ترکیب با آب به کولانت تبدیل می‌شود.

ضدیخ به خودی خود کاربرد ندارد، بلکه در ترکیب با آب برای سیستم‌های خنک‌کننده استفاده می‌شود.

کاربرد

کولانت: کولانت به‌طور کلی در سیستم‌های خنک‌کننده موتورهای خودرو، دستگاه‌های صنعتی، کامپیوترهای سرور و دیگر ماشین‌آلات برای انتقال حرارت و کاهش دما استفاده می‌شود.

کولانت می‌تواند شامل مقدار متفاوتی از ضدیخ و آب باشد.

ضدیخ: ضدیخ به طور خاص در ترکیب با آب برای جلوگیری از یخ‌زدگی در دماهای پایین و جوشیدن در دماهای بالا استفاده می‌شود.

این ماده شیمیایی در سیستم‌های خنک‌کننده برای جلوگیری از آسیب به موتور و قطعات دیگر در شرایط دمایی سخت ضروری است.

ویژگی‌های کولانت و ضدیخ

• کولانت:

• شامل ترکیب ضدیخ و آب است.
• از گرمای موتور می‌کاهد و دمای موتور را در محدوده قابل قبولی نگه می‌دارد.
• ضدیخ یک جزء از آن است که ویژگی‌های خاصی مانند جلوگیری از یخ‌زدگی و جوشیدن را به آن می‌دهد.

• ضدیخ:

• نقش اصلی ضدیخ در کولانت، کاهش نقطه انجماد و بالا بردن نقطه جوش است.
• ضدیخ حاوی افزودنی‌هایی برای پیشگیری از خوردگی، زنگ‌زدگی و رسوب‌گذاری در سیستم خنک‌کننده است.
• به‌طور ویژه برای جلوگیری از یخ‌زدگی در دماهای زیر صفر و جلوگیری از جوشیدن در دماهای بالا طراحی شده است.

نقطه انجماد و جوش کولانت و ضدیخ

• کولانت: کولانت معمولاً دارای نقطه انجماد و جوش اصلاح‌شده است که به دلیل وجود ضدیخ در آن، عملکرد بهتری در دماهای پایین و بالا دارد.
• ضدیخ: ضدیخ به طور مستقل توانایی کاهش نقطه انجماد و افزایش نقطه جوش مایع خنک‌کننده را دارد. این ویژگی به موتور اجازه می‌دهد که در شرایط دمایی مختلف، بدون آسیب به سیستم خنک‌کننده و موتور کار کند.

نحوه استفاده

• کولانت: کولانت به طور معمول یک ترکیب از ضدیخ و آب است که برای استفاده در سیستم‌های خنک‌کننده موتورهای خودرو و دیگر دستگاه‌ها به کار می‌رود.
• ضدیخ: ضدیخ به تنهایی نمی‌تواند در سیستم خنک‌کننده استفاده شود. معمولاً باید به آب اضافه شود تا ترکیب کولانت به دست آید که مناسب استفاده در سیستم خنک‌کننده باشد.